Zakładanie aparatu ortodontycznego – co warto wiedzieć?

Coraz więcej osób decyduje się na założenie aparatu ortodontycznego. Jest to doskonały sposób na poprawę wyglądu uzębienia poprzez eliminację różnego rodzaju wad zgryzu. Nie każdy jednak wie, z czym dokładnie to się wiąże. Sprawdź, na czym polega leczenie u ortodonty i co warto o nim wiedzieć.

Aparat ortodontyczny – czym dokładnie jest?

Aparat ortodontyczny stosowany jest przez lekarzy ortodontów w celu leczenia wad zgryzu pacjentów. Wyróżnia się kilka rodzajów takiego narzędzia stomatologicznego, a do najpopularniejszych zalicza się aparat metalowy stały oraz aparat ruchomy akrylowo-druciane. Celem zakładania aparatu ortodontycznego jest przede wszystkim zmiana pozycji poszczególnych zębów oraz niekiedy ich naprostowania.

W przypadku aparatu stałego, który zakładany jest na określony czas na zęby pacjenta, leczenie polega na ciągłym oddziaływaniu na uzębienie poprzez dobrze dostosowany do celów nacisk. Jest on zbudowany ze specjalnego drutu oraz zamków, do których dodatkowo dołączane są małe gumeczki. Dzięki temu zęby delikatnie mogą się przesuwać i przemieszczać w przeznaczone w jamie ustnej miejsce. Aparaty stałe najczęściej zakładane są u nastolatków lub osób dorosłych, u których nie ma już zębów mlecznych, a uzębienie stałe wymaga mniejszej lub większej korekty.

Ruchomy aparat jest z kolei przystosowany dla młodszych dzieci, u których konieczne jest wdrożenie takich działań, jak:

• korygowanie pojawiających się wad zgryzu,
• pomaganie w prawidłowym rozbudowaniu łuków zębowych,
• wspomaganie wzrostu szczęki,
• eliminowanie niepożądanego wzrostu uzębienia.

Narzędzie to jest zazwyczaj zakładane na kilka godzin lub najczęściej na noc i w porównaniu do aparatu stałego, można je zdjąć w dowolnym momencie. Jest to tak zwana pierwsza deska ratunku w momencie, gdy u dziecka zaczynają pojawiać się pierwsze niepokojące oznaki wadliwego zgryzu.

Leczenie ortodontyczne – na czym polega?

Aparat ortodontyczny najlepiej założyć jak najwcześniej. Tak jak wspomniano wcześniej, na takie leczenie decydują się osoby, u których pojawił się problem z krzywym zgryzem. O tym, na jak długo lub jaki rodzaj aparatu będzie wskazany dla danego pacjenta, decyduje specjalista.

Pierwszą wizytą jest więc wizyta kontrolna u ortodonty, która służy dokładnej ocenie stanu uzębienia danej osoby. Nie każdy również zdaje sobie sprawę, że aby ingerować w zęby w sposób ortodontyczny, konieczny jest ich zdrowy i nienaruszony stan. Niektórych pacjentów specjalista przed założeniem aparatu ortodontycznego kieruje więc do stomatologów w celu wdrożenia leczenia dentystycznego. Jeśli zęby są wyleczone i nie ma na nich kamienia nazębnego, bakterii czy innego rodzaju ubytków, można rozpocząć leczenie ortodontyczne.

Kolejnym krokiem jest przygotowanie celów, jakie ortodonta wraz z pacjentem chcą uzyskać w trakcie leczenia ortodontycznego. Do tego oraz do ogólnego stanu uzębienia dobierany jest kształt aparatu, oraz jego rodzaj. Po tym niezbędne jest wykonanie tzw. odlewów lub wycisków ortodontycznych, które służą do oceny efektów.

Aparat ortodontyczny zakładany jest na drugiej lub trzeciej wizycie ortodontycznej tuż po wyleczeniu uzębienia oraz ustaleniu planu leczenia. Na tym etapie na zęby nakładane są łuki nazębne, zamki oraz gumki. W trakcie całego leczenia niezbędne są regularne wizyty kontrolne, których celem jest ocena całego procesu zmiany zgryzu, a także wymiana ligatur (gumek) w zamkach. Na tym etapie ortodonta dokonuje również profesjonalnego czyszczenia tak, aby zęby pacjenta pomimo leczenia zachowały się w zdrowym stanie.

Po ustalonym okresie leczenia następuje zdjęcie aparatu. Dzieje się to wyłącznie wtedy, gdy lekarz oceni, że zamierzone efekty zostały uzyskane i zęby pacjenta nie wymagają dalszej korekty. Niekiedy konieczne jest wydłużenie leczenia o kilka tygodni lub nawet miesięcy.

Zdjęcie aparatu nie jest ostatnim krokiem. Pacjent, u którego dokonano tego rodzaju korekty uzębienia, jest zobowiązany do noszenia tzw. aparatów retencyjnych. Niekiedy są one stałe, czasem lekarz wykonuje również je w wersji ściąganej. Celem retencji jest podtrzymanie uzyskanych efektów leczenia przez jak najdłuższy czas.

Założenie aparatu ortodontycznego – co należy wiedzieć?

Mimo że leczenie ortodontyczne jest coraz popularniejszym rozwiązaniem na korekcję wad zgryzu, to wciąż budzi ono wiele pytań wśród pacjentów gabinetów stomatologicznych. Decydując się na takie leczenie, warto pamiętać, że:

• aparat ortodontyczny działa na zęby w sposób mechaniczny na zasadzie nacisku, możliwe jest więc pojawienie się dyskomfortu w trakcie jego noszenia,
• niekiedy pacjent jest zobowiązany do samodzielnego podkręcania aparatu ortodontycznego, należy jednak robić to tylko i wyłącznie zgodnie z zaleceniami ortodonty,
• aparat ortodontyczny może być zakładany zarówno na górę, jak i na dół uzębienia lub możliwe jest również leczenie wyłącznie jednej partii zębów (górnej lub dolnej),
• aparat do zębów nie zmienia całkowicie rysów twarzy, może natomiast delikatnie przyczynić się do drobnych przekształceń,
• leczenie ortodontyczne aparatem stałym trwa zazwyczaj od roku do trzech lat,
• aparat ortodontyczny nie zmienia koloru uzębienia (konieczne jest jednak wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji),
• leczenie ortodontyczne nie wyklucza możliwości mycia zębów szczoteczką elektryczną,
• cena aparatu ortodontycznego jest zależna od jego rodzaju,
• koszty leczenia aparatem ortodontycznym są uzależnione od indywidualnych kwestii pacjenta.

Higiena przy aparacie ortodontycznym – jak dbać o zęby w tym czasie?

Ze względu na to, że aparat ortodontyczny jest najczęściej zakładany na spory czas, konieczne jest zadbanie o jak największą higienę jamy ustnej. Poprzez wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji możliwe jest ograniczenie gromadzenia się bakterii i wirusów w obszarze uzębienia, co tym samym pozwala zachować jego zdrowy i estetyczny stan.

Pierwszą kwestią, o jaką warto zadbać w trakcie leczenia ortodontycznego, jest wyeliminowanie z diety wszelkich produktów, które mogą utrudniać czyszczenie zębów i samego aparatu ortodontycznego. To takich rzeczy zaliczają się orzechy, pestki, nasiona. Warto również mieć na uwadze, że taka żywność, wraz z innymi bardziej twardymi owocami czy warzywami, mogą powodować odkształcanie się drutu od aparatu. Kolejną rzeczą jest dbanie o to, aby po każdym spożyciu produktów odbarwiających zęby np. kawa, czerwone wino, herbata dokładnie myć zęby i płukać jamę ustną. Poza szczotkowaniem zębów rano i wieczorem warto również wyrobić sobie ten nawyk po zjedzeniu posiłków. Dobrze jest się również zaopatrzyć w jedną mniejszą szczoteczkę, która ułatwia czyszczenie drobnych miejsc, gdzie standardowy rozmiar nie dociera.