Diastema – co to jest i czy wymaga leczenia?

W medycznym świecie istnieje specyficzny żargon, który nie zawsze jest łatwy do rozszyfrowania – podobnie jest w przypadku diastemy, czyli tzw. specyficznej przerwy między górnymi jedynkami. W ostatnim czasie drastycznie zmieniło się postrzeganie takiego układu zębów stałych. Zdarza się, że niektórym diastema zapewnia unikalny wygląd, jednak  w przypadku innych osób jest przyczyną poważnych kompleksów i narastającego z czasem wstydu. Jak na tę przypadłość patrzą doświadczeni stomatolodzy i ortodonci? Według nich diastema jest specyficzną wadą zgryzu, którą należy skorygować odpowiednio dobraną metodą leczenia.

Diastema – unikalna cecha człowieka czy wada zgryzu?

Rozmawiając z drugą osobą, często w pierwszej kolejności dostrzega się jego oczy lub uśmiech. Niewielka część populacji ma diastemę – małą przerwę między górnymi siekaczami. Choć w świecie zwierząt to zjawisko jest naturalne i powszechne, to taki stan nie ma odzwierciedlenia w przypadku człowieka. Niewielka diastema często nie jest powodem kompleksów czy zmartwień u konkretnej osoby. Jeśli przerwa między jedynkami jest większa niż 2 mm, to jest diagnozowana jako wada zgryzu. W takiej sytuacji warto skonsultować stan swojego uzębienia z profesjonalnym stomatologiem, który zaproponuje odpowiednie leczenie diastemy.

Przerwa między jedynkami – jak powstaje?

W literaturze medycznej wyróżnia się odmienne rodzaje diastemy, które różnią się od siebie sposobem powstawania oraz ułożeniem siekaczy względem siebie. Jak wygląda klasyfikacja tej przypadłości ze względu na przyczynę?

• Diastema prawdziwa – powstaje w wyniku przerostu wędzidełka górnej wargi lub zbyt niskiego przyczepu tego fałdu skóry.
• Diastema rzekoma – może wystąpić w przypadku hipodoncji (braku siekaczy bocznych), mikrodoncji (naturalnie mniejsze zęby), lub hiperdoncji – czyli anatomicznej wady spowodowanej obecnością dodatkowych zębów.
• Diastema fizjologiczna – jej występowanie jest tymczasowe. Najczęściej przypada na okres między 7 a 9 r. ż. – w tym wieku następuje wymiana zębów mlecznych na stałe, co wpływa na zmianę układu i położenia zębów.

Rodzaje diastemy – podział ze względu na ustawienie jedynek

Diastema może wyglądać zupełnie inaczej u różnych osób, co jest uwarunkowane odmiennym położeniem względem siebie siekaczy. Z tego powodu wyróżnia się następujące rodzaje diastemy:

• równoległą – z równoległym ułożeniem siekaczy,
• zbieżną – blisko położone korony, natomiast oddalone korzenie zębów,
• rozbieżną – korony jedynek w znacznej odległości, przy bliskim położeniu korzeni.

Jak wygląda leczenie diastemy?

Jeśli nieprawidłowe ustawienie zębów urasta do rangi wady zgryzu, to istnieje kilka niezależnych metod leczenia przerwy między jedynkami. To, którą z nich zaproponuje specjalista, zależy przede wszystkim od rodzaju i przyczyny powstania problemu. Najpopularniejszą metodą jest przy diastemie leczenie ortodontyczne z zastosowaniem aparatu ruchomego, stałego lub specjalnych nakładek. Terapia ortodontyczna wymaga czasu i regularnych kontroli u specjalisty, jednak po upływie określonego okresu pacjent może cieszyć się zupełnie nowym, estetycznym uśmiechem. Leczenie aparatem stałym jest konieczne szczególnie w przypadku diastemy zbieżnej – inne metody nie są skuteczne przy tym rodzaju przerwy między zębami. W przypadku hipodoncji jedynym słusznym leczeniem wydaje się uzupełnienie braku zębowego poprzez implant. Pacjenci, posiadający nadprogramową liczbę zębów w łuku, powinni w pierwszej kolejności umówić się na ekstrakcję konkretnego zęba – po zabiegu mogą udać się na konsultację do ortodonty w celu opracowania planu leczenia oraz przygotowania wycisku ortodontycznego. Warto pamiętać, że duża diastema wpływa na zdrowie jamy ustnej – w niektórych przypadkach może prowadzić do problemów z mową lub poważnych chorób przyzębia. 

Licówki porcelanowe – czy są dobrym wyborem w przypadku diastemy?

Przerwa między jedynkami nie musi być zbyt duża, aby powodowała kompleksy. Jeśli diastema jest niewielka, ale istotnie wpływa na estetykę uśmiechu i samoocenę, to warto poprawić swój uśmiech skutecznymi metodami. W tym przypadku dobrym pomysłem są licówki porcelanowe, które wyglądem praktycznie nie różnią się od naturalnych zębów. Tańszą metodą na usunięcie diastemy między górnymi siekaczami jest bonding – zabieg polegający na usunięciu przerwy poprzez wypełnienie specjalnym materiałem kompozytowym.